Biologiedocent Marcel van Rijckevorsel van het Dalton Lyceum Barendrecht vertelt over zijn ervaringen met concept-context onderwijs, met het thema ‘Moord op het Darwin College’. In dit thema kunnen leerlingen een moord oplossen, als ze de juiste onderzoeksvaardigheden aanleren en toepassen.
Bij het thema ‘Onderzoek: moord op het Darwin College’ doorlopen leerlingen als detective een moordverhaal. Hoe heb je dit aangepakt?
De opening van het verhaal heb ik klassikaal gedaan: er is een moord gepleegd en er zijn vier verdachten. Daarna hebben leerlingen zelfstandig de verhaallijn doorlopen. Ik heb het ze zelf laten ontdekken. Wel heb ik klassikaal ijkpunten in de leerstof en vaardigheden behandeld. Wat zijn levensverschijnselen? Hoe werkt een microscoop? Welke onderzoeksstappen zijn er?
Maak je nog onderscheid tussen de verschillende niveaus?
Bij mavo bewaak ik de leerlijn goed en verwerk ik dit stapsgewijs in de lessen. Bij havo en vwo kun je eenvoudiger zeggen: “Dit is de stof, dit is de les, ga maar aan de gang.”.
Hoe is dit concept-context onderwijs voor leerlingen?
Het verhaal gaat over een stukje van de echte wereld, het toepassen van onderzoek. Leerlingen zien waarom ze het moeten doen en dat motiveert. Je merkt dat ze ermee aan de gang willen. Natuurlijk kunnen sommige leerlingen afgeleid worden op de computer, maar als je een rondje door de klas loopt dan zie je dat de meeste leerlingen echt met de stof bezig zijn.
Hoe was het voor jou om dit thema te begeleiden?
Voor mij was het thema ook nieuw. Ik ben het gaan meelopen met de leerlingen. Het is fijn dat het verhaal een leidraad is in het geheel, maar dat het niet de boventoon voert. Ook zit er veel variatie in de lesmaterialen, met leerteksten, filmpjes opdrachten. Dat werkt goed.
Jullie hebben ervoor gekozen om de brugklas te starten met dit thema, dat onderzoek en practica behandelt. Waarom?
We vinden vaardigheden en onderzoek heel belangrijk. Bij de leerlingen van klas 3 merken we dat dit, door corona, er minder goed inzit. Daarom beginnen we er nu mee in de brugklas. Als je met vaardigheden begint dan kun je er de hele tijd op terugkomen. Het leuke is dat de docent bij tekenen nu dezelfde termen gebruikt als wij bij biologie. Leerlingen zeiden tijdens de tekenlessen: ‘Zo hebben we het bij biologie gehad’.
Jullie werken met de combinatie van leerboeken en digitale leeromgeving. Hoe is dat gegaan?
In de digitale leeromgeving kunnen we met de indeling van de thema’s schuiven. Zo heb ik dit thema vooraan gezet. Ook hebben we een eigen praktische opdracht aan het thema toegevoegd, over het onderzoek van tuinkersen in licht en donker. Deze hebben we gewoon er tussengehangen in de digitale leeromgeving. Dat is veel fijner dan het uitdelen van stencils.
Heb je nog tips voor andere docenten?
Zorg dat je leerlingen oordopjes bij zich hebben voor de filmpjes.
