Vanuit haar achtergrond als biologiedocent in het vmbo, schrijft Marieke Theunissen nu mee aan de Biologieles.nl vmbo bovenbouw. In dit interview vertelt ze wat ze als auteur wil meegeven aan de lesmethode en leerlingen.
Sommige biologiedocenten zijn ‘echt vmbo’. Zou je jezelf zo omschrijven?
Op het vmbo zitten hele pure leerlingen. Ik vind het hele leuke doelgroep. In de klas merkte ik ook dat ik me goed op hun niveau kan verplaatsen in de uitleg. Anders krijg je al snel te horen: ‘Juf u gebruikt zulke moeilijke woorden.’
Ik heb ook twee jaar les gegeven op het speciaal onderwijs. Dit was een school voor leerlingen met van autisme. Daar had ik wel een klik mee: kleine klasjes, een leuk type leerlingen. De manier waarop ze de wereld bekijken is heel verfrissend. Ook zijn ze direct. What you see is what you get.
Hoe helpt de ervaring in het onderwijs je bij het schrijven voor lesmethode?
Leerlingen met een vorm van autisme nemen dingen vaak heel letterlijk. Daardoor leer je om op je woorden te letten bij het formuleren van uitleg en vragen. Alles moet autiproof zijn. Dat heb ik echt moeten leren, en kan ik nu goed gebruiken bij het ontwikkelen van de lesmethode.
Betekent dat dat je alles op taalgebied voorzichtig aanpakt voor vmbo basis?
Ik stem de tekst en woorden af op het niveau van vmbo basis, maar ik probeer ook om de leerlingen te prikkelen om hun woordenschat te vergroten. Zo hebben we onlangs het woord ‘signaal’ toegevoegd aan de tekst, als alternatief voor ‘impuls’. Dat begrip komt pas later aan bod. Door het woord te omschrijven moeten leerlingen het kunnen begrijpen. Zo wordt hun algemene kennis een stukje groter.
Kun je binnen de lesmethode ook een bijdrage leveren aan het motiveren van leerlingen?
Hele droge leerstof onthouden de leerlingen niet. Daarom vind ik het belangrijk om de biologie te laten aansluiten op de belevingswereld van leerlingen. Ze moeten het kunnen vertalen van “Oh ja, bij mij zit dat ook zo’.
Zo heb ik voor de paragraaf ‘Waarnemen en reageren’ een vraag gemaakt van iemand die ADHD heeft, en de avond na koningsdag compleet overprikkeld is. Dat is natuurlijk herkenbaar. Hebben ze het zelf niet, dan is er altijd wel een klasgenoot, broer of zus die het heeft. Of neem een concert met hard geluid: de piep in je oren na afloop.
Kun je contextrijk schrijven, en toch compact blijven?
We willen contexten aanbieden zonder daar alinea’s lang over uit te weiden. Dus besteden veel aandacht aan effectief schrijven. De zinnen kort houden. Alle overbodige info weghalen. We spreken de leerlingen aan in vrolijkheid, zonder de leerdoelen uit het oog te verliezen. Ook bieden we contexten aan in video’s, korte vragen en beelden.
Wat wil je graag overbrengen aan leerlingen?
Ik hou van de natuur, van buiten en beesten, en hoe alles met elkaar samenwerkt. Dat bedoel ik binnen organismen maar ook onder elkaar, de ecologie. Dat vind ik enorm fascinerend: hoe het lichaam werkt, hoe organismen zich gedragen en weer afhankelijk zijn van andere organismen, die weer hun eigen ding hebben. Hoe mooi het is dat alles in balans is, ook in hun eigen lijf: dat wil ik graag meegeven aan leerlingen.
